Bà Trần Thị Kim Hoa, Chánh Thanh tra thành phố Đà Nẵng
phát biểu tại buổi công bố quyết định thanh tra gần đây
Kết luận thanh tra mới nhất của Thanh tra thành phố Đà Nẵng về công tác quản lý khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường đã hé lộ nhiều sai phạm, bất cập kéo dài, gây thất thoát hàng trăm triệu đồng ngân sách Nhà nước.
Theo Kết luận số 446/KL-TTTP ký ngày 26/8/2025, đoàn thanh tra đã tiến hành kiểm tra tại Sở Nông nghiệp và Môi trường (trước đây là Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam) và 6 đơn vị khai thác khoáng sản từ ngày 6/5/2025 đến ngày 18/6/2025.
Những con số biết nói
Kết quả thanh tra chỉ ra tổng số tiền sai phạm các doanh nghiệp phải nộp bổ sung vào ngân sách Nhà nước lên tới 882,87 triệu đồng, bao gồm:
Công ty Cổ phần Đại Hưng: 423,89 triệu đồng (thuế tài nguyên).
Công ty TNHH Phú Hương: 123,47 triệu đồng (thuế tài nguyên).
Công ty TNHH Xây dựng và Mua bán thiết bị Hùng Hậu: 331,16 triệu đồng (thuế tài nguyên do áp sai giá tính thuế).
Công ty TNHH Xây dựng Thắng Đông: 4,34 triệu đồng (phí bảo vệ môi trường).
Ngoài ra, Công ty TNHH Phú Hương còn chưa kê khai, nộp phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp, còn Công ty Cổ phần Gạch Tuynel Phú Ninh chưa đăng ký khai thác, sử dụng nước ngầm theo quy định.
Hàng loạt vi phạm trong hoạt động khai thác
Báo cáo thanh tra liệt kê một loạt vi phạm nghiêm trọng tại các đơn vị được kiểm tra:
Khai thác vượt ranh giới cho phép: Công ty TNHH Tấn Lợi Minh khai thác cát, sỏi vượt ra ngoài ranh giới khu vực được cấp phép tới 86m. Công ty Cổ phần Đại Hưng mở moong khai thác đất sét tại vị trí mới không đúng với thiết kế đã được phê duyệt.
Bổ nhiệm giám đốc mỏ không đủ chuẩn: Công ty TNHH Xây dựng và Mua bán thiết bị Hùng Hậu bổ nhiệm người không đủ điều kiện làm Giám đốc điều hành mỏ và không thông báo bằng văn bản với cơ quan quản lý Nhà nước.
Không lắp đặt trạm cân, camera giám sát: Công ty TNHH Xây dựng và Mua bán thiết bị Hùng Hậu không lắp đặt trạm cân để theo dõi sản lượng khoáng sản khai thác thực tế, dẫn đến việc kê khai thuế không chính xác.
Chậm ký hợp đồng thuê đất: Công ty TNHH Phú Hương tiến hành khai thác trước khi có hợp đồng thuê đất, vi phạm Luật Khoáng sản và Luật Đất đai.
Bất cập trong quy hoạch: UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) điều chỉnh một số khu vực khoáng sản tại 9 văn bân chưa phù hợp với Luật Khoáng sản và không thực hiện đầy đủ việc lấy ý kiến về quy hoạch.
Kết luận và kiến nghị
Kết luận thanh tra ghi nhận một số kết quả đạt được trong công tác quản lý, cấp phép và đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Tuy nhiên, những hạn chế, tồn tại là rất đáng kể.
Thanh tra thành phố Đà Nẵng đã kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường:
Một là, xử lý các vi phạm đối với Công ty Cổ phần Đại Hưng và Công ty TNHH Hùng Hậu.
Hai là, khẩn trương hoàn thiện thủ tục ký hợp đồng thuê đất cho Công ty TNHH Phú Hương.
Ba là, thu hồi số tiền sai phạm 882,87 triệu đồng nộp vào ngân sách Nhà nước trước ngày 30/9/2025.
Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để ngăn chặn các vi phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản.
Các cơ quan, đơn vị liên quan được yêu cầu báo cáo kết quả thực hiện kết luận thanh tra về Thanh tra thành phố Đà Nẵng trước ngày 30/9/2025.
Kết luận số 446/KL-TTTP một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về những “lỗ hổng” trong quản lý tài nguyên khoáng sản – lĩnh vực vốn nhạy cảm, dễ phát sinh lợi ích nhóm, thất thoát ngân sách và gây hệ lụy lâu dài cho môi trường.
Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng kẽ hở trong công tác cấp phép, giám sát để khai thác ngoài ranh giới, áp sai giá tính thuế hoặc “né” nghĩa vụ tài chính. Con số gần 900 triệu đồng thất thoát không chỉ phản ánh thiệt hại cho ngân sách, mà còn cho thấy sự yếu kém trong khâu quản lý, giám sát của cơ quan chức năng.
Điều đáng lo ngại hơn, tình trạng bổ nhiệm cán bộ không đủ năng lực điều hành mỏ, thiếu trạm cân, camera giám sát… có thể dẫn đến việc thất thoát tài nguyên ở quy mô lớn mà khó kiểm soát. Đây không chỉ là câu chuyện về vi phạm pháp luật, mà còn là vấn đề quản trị quốc gia, kỷ cương hành chính và trách nhiệm công vụ.
Tính cấp thiết của việc siết quản lý
Trong bối cảnh nhu cầu vật liệu xây dựng tăng cao phục vụ các dự án hạ tầng, nếu quản lý lỏng lẻo, tài nguyên sẽ nhanh chóng cạn kiệt, môi trường bị tàn phá, ngân sách thất thu và niềm tin của người dân bị xói mòn. Vì vậy, việc Đà Nẵng mạnh tay công bố kết luận, yêu cầu thu hồi 882,87 triệu đồng, đồng thời chấn chỉnh từ khâu cấp phép đến giám sát là bước đi đúng đắn và cần thiết.
Quan trọng hơn, cần xây dựng một cơ chế quản lý hiện đại, minh bạch: ứng dụng công nghệ số để giám sát khai thác (camera, GPS, cơ sở dữ liệu liên thông), siết trách nhiệm người đứng đầu cơ quan quản lý, xử lý nghiêm doanh nghiệp tái phạm. Chỉ khi đó, tài nguyên quốc gia mới thực sự được bảo vệ, ngân sách mới không bị thất thoát và phát triển kinh tế mới gắn với mục tiêu bền vững.
Thời hạn đăng tải công khai: 15 ngày, kể từ ngày đăng tải.
Toàn văn Kết luận thanh tra số 446/KL-TTTP ngày 26/8/2025 của Chánh Thanh tra thành phố được đăng tải tại đây để các cơ quan, tổ chức và cá nhân quan tâm theo dõi, giám sát.