Trong những năm qua, tình hình hoạt động khai thác tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn thành phố tương đối ổn định. Tuy nhiên, còn có những vấn đề có liên quan như việc thực hiện các nghĩa vụ đối với ngân sách, việc bảo vệ môi trường được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm.
Nắm bắt được tình hình đó, dưới sự chỉ đạo của Thành ủy, UBND thành phố, ngay từ cuối năm 2015, Thanh tra thành phố đã xây dựng kế hoạch thanh tra chuyên đề về lĩnh vực này và là một trong 3 nhiệm vụ trọng tâm của cơ quan.
Trên cơ sở Kế hoạch thanh tra năm 2016 đã được Chủ tịch UBND thành phố phê duyệt, Thanh tra thành phố đã tổ chức thành 02 Đoàn thanh tra tại 21 đơn vị khai thác khoáng sản trên địa bàn quận Cẩm Lệ, quận Liên Chiểu và huyện Hòa Vang. Đến nay, trên cơ sở kết quả thanh tra, Chánh Thanh tra đã ban hành và công bố công khai các Kết luận Thanh tra số 689/KL-TTTP ngày 15/9/2016 và số 960/KL-TTTP ngày 15/12/2016.
Qua công tác thanh tra chuyên đề tại 21 đơn vị nêu trên thể hiện trong quá trình thực hiện việc khai thác và chế biến đá xây dựng tại các mỏ đá, các cơ quan, đơn vị đã thực hiện tương đối đầy đủ các thủ tục theo quy định, như:
- Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố: đã lập thủ tục, tham mưu cho UBND thành phố cấp Giấy phép khai thác cho các đơn vị khai thác khoáng sản và cho thuê đất theo trình tự, thủ tục quy định.
- 21 đơn vị khai thác khoáng sản đã lập hồ sơ, tài liệu liên quan đến khai thác khoáng sản và phục hồi môi trường như báo cáo đánh giá tác động môi trường, đo vẽ bản đồ hiện trạng mỏ đá và lập dự án phục hồi môi trường, báo cáo và dự án đã được UBND các cấp phê duyệt; Thực hiện các báo cáo định kỳ và kê khai tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, các loại thuế, phí bảo vệ môi trường, tiền ký quỹ phục hồi môi trường theo quy định.
Tuy nhiên, bên cạnh đó còn nhiều hạn chế, thiếu sót đã được Đoàn Thanh tra phát hiện và kiến nghị khắc phục, chấn chỉnh, cụ thể như sau:
- 10 đơn vị chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn, trình độ được quy định tại Điều 62 Luật Khoáng sản năm 2010.
- 03 đơn vị vẫn chưa thực hiện các thủ tục để thuê đất đối với diện tích đất khai thác khoáng sản hoặc chưa được lập hợp đồng thuê đất hoặc Phụ lục Hợp đồng thuê đất khi có thay đổi về Giấy phép khai thác theo quy định tại Điều 31 Luật khoáng sản năm 2010.
- 07 đơn vị chưa thực hiện việc lập dự án cải tạo, phục hồi môi trường bổ sung và thực hiện ký quỹ bổ sung cho hoạt động khai thác được gia hạn theo quy định tại Khoản 6 Điều 8 Quyết định số 71/2008/QĐ-TTg ngày 29/5/2008 của Thủ tướng Chính phủ về ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản và Điều 4 Quyết định số 18/2013/QĐ-TTg ngày 29/3/2013 về cải tạo, phục hồi môi trường và ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản.
- 01 đơn vị chưa nộp tiền ký quỹ, cải tạo phục hồi môi trường theo quy định.
- 03 đơn vị đã khai thác vượt công suất, vượt tổng trữ lượng cho phép khai thác là vi phạm Điều 55 Luật Khoáng sản 2010.
- 01 đơn vị vẫn chưa lập và tổ chức thực hiện đề án đóng cửa mỏ khoáng sản là chưa đúng quy định tại Điều 74 Luật Khoáng sản năm 2010.
- 13 đơn vị kê khai thiếu sản lượng, không kê khai bổ sung sản lượng thực tế khai thác để nộp tiền cấp quyền khai thác. Từ đó, Thanh tra thành phố truy thu số tiền cấp quyền khai thác các đơn vị phải nộp bổ sung vào ngân sách nhà nước là: 1.758.892.569 đồng.
- 12 đơn vị kê khai giá tính thuế đơn vị tài nguyên chưa đúng với Quyết định số 7697/QĐ-UBND ngày 21/9/2012 của UBND thành phố ban hành quy định giá tính thuế tài nguyên trên địa bàn thành phố Đà Nẵng và xác định sản lượng tính thuế tài nguyên quy đổi chưa đúng theo quy định tại Điều 5 Thông tư số 105/2010/TT-BTC ngày 23/7/2010 của Bộ tài chính quy định về sản lượng tài nguyên tính thuế. Từ đó, Thanh tra thành phố kiến nghị truy thu số tiền thuế tài nguyên nộp vào ngân sách nhà nước là: 4.174.192.749 đồng (trong đó, kiến nghị Cục thuế có biện pháp truy thu của Công ty Cổ phần Xây dựng Hạ Long số tiền 37.989.600đ).
- 08 đơn vị khai thiếu sản lượng tính phí bảo vệ môi trường và quy đổi sản lượng đá khai thác từ đơn vị tính M3 sang đơn vị tấn chưa đúng quy định, dẫn đến kê khai, quyết toán thiếu số tiền phí bảo vệ môi trường các đơn vị phải nộp thêm là: 942.332.015 đồng.
- 01 đơn vị chưa kê khai thuế giá trị gia tăng năm 2014 nên xác định số thuế GTGT đơn vị phải nộp năm 2014 là: 147.762.271 đồng.
Ngoài sai phạm của các đơn vị khai thác khoáng sản nêu trên, trong công tác quản lý Nhà nước, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có một số tồn tại, thiếu sót trong việc đề xuất UBND thành phố tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, xác định đơn giá tính thuế tài nguyên đá nguyên khai không đúng dẫn đến thất thoát cho ngân sách Nhà nước; thiếu theo dõi, thanh tra, kiểm tra dẫn đến một số đơn vị bổ nhiệm giám đốc điều hành mỏ không đúng quy định, khai thác vượt công suất, vượt trữ lượng cho phép và không lập Dự án cải tạo phục hồi môi trường bổ sung cho hoạt động khai thác được gia hạn.
Từ những hạn chế, thiếu sót nêu trên, Thanh tra thành phố đã kiến nghị UBND thành phố chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính thành phố, Cục thuế thành phố kịp thời rà soát, chấn chỉnh đối với hoạt động khai thác tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn thành phố; tăng cường công tác thanh tra nhằm phát hiện kịp thời những sai phạm, hạn chế, thiếu sót của các đơn vị khai thác khoáng sản và có biện pháp xử lý theo đúng quy định của pháp luật; truy thu nộp vào ngân sách nhà nước số tiền hơn 7 tỷ đồng.
Phát biểu tại các buổi công bố Kết luận thanh tra, đại diện các cơ quan, đơn vị đã thống nhất với nội dung Kết luận thanh tra và nêu ra một số bất cập về các quy định của pháp luật trong lĩnh vực này. Chánh Thanh tra thành phố đã đề nghị đơn vị phát huy hơn nữa những việc đã làm được, nhanh chóng khắc phục, sửa chữa đối với các hạn chế, thiếu sót. Đối với những bất cập về mặt chính sách đã kiến nghị UBND thành phố xử lý theo thẩm quyền.
Kết quả thanh tra chuyên đề về lĩnh vực khoáng sản đã góp phần chấn chỉnh kịp thời các hoạt động khai thác khoáng sản, góp phẩn ổn định tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố./.
Nguồn tin: Phòng Thanh tra 2